تعمیر و نگهداری لوله گالوانیزه

منحصر بفرد ترین لوله، لوله‌های فولادی (یا آهنی) گالوانیزه هستند که مقاومت بالایی در برابر تمام تنش‌های محیطی و مکانیکی دارند. انواع لوله گالوانیزه در برابر ضربه، رطوبت، سایش، خوردگی و … کاملا مقوامند و عمر مفید بسیار طولانی دارند.سطح لوله‌های گالوانیزه، با فلز روی پوشیده شده است. این روکش فلزی، فولاد را در برابر تنشهای محیطی و مکانیکی حفظ می کند. اما بدان معنی نیست که لوله‌های گالوانیزه اصلا نیاز به تعمیر ندارند.

لوله‌های گالوانیزه چطور آسیب می‌بینند؟

چنانچه لوله دچار تنشی بیش از حد توان روکش گالوانیزه گردد، در وهله اول، فلز گالوانیزه آسیب می‌بیند. این موضوع با توجه به حجم آسیب وارد شده به عمق گالوانیزه، باعث از بین رفتن فلز روی می‌شود. به مرور زمان، و عدم توجه به آن، فلز گالوانیزه دچار خوردگی شده و لوله فولادی را از همان نقطه آسیب‌پذیر می‌کند. با از بین رفتن کامل ضخامت پوشش گالوانیزه در آن نقطه، محافظی برای بدنه فولادی وجود ندارد و رطوبت یا سایر تنش‌ها به بدنه اصلی لوله آسیب وارد می‌کنند.

برای جلوگیری از آسیب به پوشش گالوانیزه چکار کنیم؟

پیش از هر چیز باید نکاتی را پیش از نصب و در حین نصب رعایت کنید تا از بروز آسیب احتمالی به لوله جلوگیری شود. احتمال بروز آسیب به لوله‌های گالوانیزه پیش از نصب یا در حین آن، با بی‌دقتی و خطای انسانی، امکان‌پذیر است. بنابراین پیش از خرید و فروش لوله گالوانیزه، به این نکات توجه کنید.

نکات قبل از نصب لوله گالوانیزه

• قبل از آغاز پروژه نصب لوله‌های گالوانیزه، باید استانداردها و مشخصات فنی لوله ها را بررسی کنید. توجه داشته باشید که لوله آسیبی ندیده باشد یا تغییر شکل نداده باشند. شناسنامه کالا را حتما بررسی نمایید و آن را با کالای تحویلی تطبیق دهید.
• اگر رزوه دارد، حتما کیفیت و عمق رزوه‌ها را بررسی کنید تا آسیب ندیده باشند و درپوش محافظ داشته باشند.
• مطمئن شوید که لوله‌هایی که تحویل گرفته‌اید مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی برای پروژه‌های مشابه هستند.
• اندازه و قطر لوله گالوانیزه باید با توجه به حجم و نوع جریان مایعاتی که قرار است از آن عبور کنند، انتخاب شود. استفاده از لوله با قطر نادرست می‌تواند به کاهش کارایی سیستم منجر شود.
• محیط نصب باید پیش از نصب لوله‌ گالوانیزه، از نظر فیزیکی آماده و از هرگونه مانع پاکسازی شود. این کار به جلوگیری از آسیب‌دیدگی لوله‌ها در طول نصب کمک می‌کند.

بررسی این موضوعات باعث می‌شود تا لوله‌های انتخابی برای کاربرد مورد نظر مناسب باشند و به طور موثر عمل کنند.

نکاتی که در حین نصب لوله گالوانیزه باید به آن توجه کرد

نصب صحیح لوله‌های گالوانیزه برای کارکرد مؤثر و طولانی‌مدت آن‌ها ضروری است. دنبال کردن دستورالعمل‌های اصلی و اتخاذ احتیاط‌های لازم می‌تواند به حفظ کیفیت و دوام لوله‌ها کمک کند.

• همیشه دستورالعمل‌های نصب را که توسط تولید کننده ارائه شده دنبال کنید. بدین صورت مطمئن خواهید بود که فرآیند نصب مطابق با استانداردهای صنعت انجام می‌شود و فشار کمتری به لوله خریداری شده وارد می‌آید.
• جهت اتصالات لوله‌های گالوانیزه از ابزار مناسب استفاده کنید. از جمله تسمه‌ها، بست‌ها و آچارهای مناسب که برای ایجاد اتصالات محکم و ایمن بکار می‌روند. ابزارهای مناسب، باعث میشوند تا روند نصب بهتر انجام شود و فشار کمتری به لوله وارد شود.
• اطمینان حاصل کنید که تمام اقدامات ایمنی، از جمله استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی مانند دستکش‌ها، عینک‌های ایمنی و کفش‌های ایمنی، رعایت شود. این اقدامات به جلوگیری از حوادث و آسیب‌های احتمالی در طول نصب کمک می‌کند.

توجه به این نکات، نصب و بهره‌برداری از لوله‌های گالوانیزه را به فرآیندی موثر و بلندمدت تبدیل می‌کند. فشار کمتری به لوله وارد می‌گردد و کمتر در معرض آسیب دیدگی قرار می‌گیرد. در نهایت به بهبود کیفیت و افزایش دوام سیستم کمک خواهد کرد.

اگر به لوله گالوانیزه آسیب وارد شد چه کار کنیم؟

چنانچه متوجه آسیب دیدگی پوشش گالوانیزه لوله‌ها شدید، حتما جهت تعمیرات آن اقدام کنید. لوله‌های گالوانیزه عموما خراب نمی‌شوند و طول عمر بسیار بالایی دارند. اما چنانچه به هر دلیلی دچار خوردگی و آسیب شدند، نسبت به آن بی‌اعتنا نباشید. قیمت هر شاخه لوله گالوانیزه بسیار بالاست و وزن آنها زیاد است.

در اثر آسیب و عدم نگهداری صحیح، بدنه لوله دچار خوردگی، پوسیدگی و سوراخ شدگی می‌شود و لوله کاربرد خود را از دست می‌دهد. در نتیجه مجبور به تعویض خواهید بود. با توجه به قیمت و وزن لوله‌های گالوانیزه، تعویض آنها چالش سنگینی است که با آن روبرو خواهید شد و عمدتا به صرفه هم نیست. پس برای تعمیر و نگهداری لوله پیش از آنکه آسیب جدی ببینند، اقدام نمایید.

نگهداری و تعمیرات لوله گالوانیزه

برای حفظ لوله‌های گالوانیزه، بهبود عملکرد و طول عمر لوله‌های گالوانیزه، حتما باید از لوله ها مراقبت کرده و مرتب سلامت آنها را بررسی کنید. فارق از سایز لوله گالوانیزه و کاربرد آن، مراقبت اصولی از لوله‌ها، امری حیاتی محسوب می‌شود. نگهداری از لوله‌ها خیلی سخت نیست. فقط باید بدانید که چگونه از لوله‌های گالوانیزه مراقبت می‌کنند.

• هدف از لوله گذاری

پیش از هر چیز باید بدانید که لوله گالوانیزه را برای چه کاری و در چه مکانی میبایست نصب کنید. انواع لوله گالوانیزه در بازار وجود دارند که با توجه به نوع گالوانیزه و ضخامت پوشش فلزی، کاربردهای متفاوتی برایشان تعریف شده است. به عنوان مثال لوله گالوانیزه سرد برای عبور سیالات شیمیایی در مناطق مرطوب اصلا توصیه نمی‌شود و یک ریسک واقعی است. چون داخل لوله هیچ پوشش گالوانیزه ای وجود ندارد و ضخامت گالوانیزه سطح بیرونی نیز بسیار کم است و مقاومت پایینی دربرابر رطوبت زیاد دارد.

• روش‌های پیشگیری از خوردگی

جهت جلوگیری از خوردگی و خراشیدگی لوله‌های گالوانیزه، استفاده از رنگ‌های مخصوص یا پوشش‌های محافظ می‌تواند به کاهش خطر خوردگی و افزایش طول عمر لوله کمک کند. همچنین، باید از تماس مستقیم لوله‌ها با مواد شیمیایی سخت و آب شور اجتناب شود.

• برنامه‌ریزی برای بازرسی‌های دوره‌ای

به صورت منظم و دوره‌ای لوله را به صورت میدانی بررسی و بازرسی نمایید. بررسی‌های منظم برای تشخیص نشانه‌های اولیه خوردگی، زنگ‌زدگی یا آسیب‌دیدگی مهم است. این امر باعث می‌شود تا اقدامات ترمیمی به موقع انجام شود تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری گردد.

• پاک‌سازی منظم

لوله‌های گالوانیزه باید به طور منظم تمیز و پاک‌سازی شوند تا از تجمع رسوبات و ذرات زائد در سطح و حتی داخل آنها جلوگیری شود. استفاده از برس نرم و محلول شستشوی ملايم می‌تواند به شستشوی لوله‌ها کمک کند.

• جلوگیری از زنگ‌زدگی

در صورتی که لایه گالوانیزه بر روی لوله‌ها خراب شود، امکان آسیب پذیری بدنه لوله‌ها افزایش یافته و به خوردگی و زنگ‌زدگی حساس‌تر می‌شوند. بنابراین، هر گونه ضربه، خراش، یا خرابی در لایه گالوانیزه باید سریعا لوله را بررسی و در صورت نیاز تعمیر شود.

• محافظت در برابر آسیب‌های مکانیکی

لوله‌های گالوانیزه باید از آسیب‌های مکانیکی مانند ضربه، فشار، و انحناء در امان بمانند. چنانچه لوله در مکان پر رفت و آمد و مکان صنعتی نصب شده است، حتما در حین کار و عبور و مرور مواظب باشید که ضربه‌ای به لوله‌ها وارد نشود. اگر لوله‌ها روی زمین قرار می‌گیرند، حتما زیر آن پایه بگذارید تا در تماس مستقیم با سطح زمین قرار نگیرند. استفاده از حفاظ یا پوشش‌های محافظ می‌تواند به جلوگیری از آسیب‌های مکانیکی کمک کند.

• استفاده از روش‌های حفاظتی

استفاده از لایه‌های محافظتی مثل پوشش‌های رویه‌ای یا محافظ‌های پلاستیکی می‌تواند از حفظ لایه گالوانیزه بر روی سطح لوله‌ها کمک کنند و از زنگ‌زدگی و خوردگی آنها جلوگیری نمایند.

• تعمیرات مورد نیاز

هر گونه خرابی یا آسیب به لایه گالوانیزه باید بلافاصله تعمیر شود تا از فرایند خوردگی و زنگ‌زدگی جلوگیری شود. چنانچه متوجه آسیب به پوشش گالوانیزه شدید، قبل از آنکه عمق و شدت آسیب بیشتر شود، آن را ترمیم و تعمیر کنید. می‌توانید با اسپری مواد گالوانیزه، آن قسمت را بپوشانید یا از مهندسین گالوانیزه در این خصوص مشاوره بگیرید.

• مراقبت در محیط‌های خاص

در صورت استفاده از لوله‌ و پروفیل گالوانیزه در محیط‌های خاص مانند محیط‌های صنعتی با pH بالا یا محیط‌هایی با رطوبت شور، نگهداری و مراقبت بیشتری از آنها لازم است تا از خوردگی و زنگ‌زدگی جلوگیری شود. این مواد می توانند با پوشش گالوانیزه وارد واکنش شیمیایی شده و عامل خوردگی آن باشند.

• ترمیم و جایگزینی قسمت‌های آسیب‌دیده

در صورت کشف آسیب یا خوردگی شدید، باید فورا قسمت‌های آسیب‌دیده ترمیم یا جایگزین شوند. استفاده از قطعات یدکی مرغوب و مطابق با استانداردهای لوله‌های گالوانیزه می‌تواند از بروز مشکلات در آینده پیشگیری کند. در نهایت اگر شدت آسیب خیلی جدی بود، برای تعویض آن و جلوگیری از انتقال خوردگی و پوسیدگی به سایر قسمت‌ها، لوله آسیب دیده را تعویض نمایید.

سوالات متداول

1. مواد گالوانیزه تا چه زمانی از لوله محافظت می‌کند؟

سرعت خوردگی و مقدار زمان محافظت گالوانیزه  از لوله فولادی، به ضخامت و مقدار عوامل خورنده در جو بستگی دارد. هر چه میزان عوامل آسیب به پوشش گالوانیزه بیشتر باشد، زودتر از بین می‌رود.

2. آیا می‌توان لوله گالوانیزه را رنگ کرد؟

رنگ دارای اثر سینوژیک است. قرار گرفتن لایه رنگ بر روی فلز روی، مقاومت و محافظت را دو برابر بالا خواهد برد. این روش سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد و عمر پوشش گالوانیزه را هم به نحو چشمگیری افزایش می‌دهد.

3. روش‌های رفع نشتی لوله گالوانیزه به چه صورت است؟

• استفاده از نوارچسب نشتی‌گیر
• استفاده از خمیر اپوکسی برای رفع نشتی لوله گالوانیزه
• رفع نشتی با استفاده از اتصالات
• استفاده از مایع نشتی‌گیر

4. چنانچه لوله گالوانیزه آسیب دیده را تعمیر نکنیم چه می‌شود؟

در اثر آسیب و عدم نگهداری صحیح، بدنه لوله دچار خوردگی، پوسیدگی و سوراخ شدگی می‌شود و کاربرد خود را از دست می‌دهد. در نتیجه مجبور به تعویض خواهید بود. با توجه به قیمت و وزن لوله‌های گالوانیزه، تعویض آنها چالش سنگینی است که با آن روبرو خواهید شد و عمدتا به صرفه هم نیست. پس برای تعمیر و نگهداری لوله پیش از آنکه آسیب جدی ببینند، اقدام نمایید.