گلخانه‌ها از جمله فضاهای مهم و پرکاربرد امروزی هستند که افراد زیادی تمایل به فعالیت در این زمینه را دارند. باید بدانیم که ساختار و طراحی گلخانه از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ زیرا باید توانایی ایجاد یک محیط مطلوب برای رشد گیاهان را داشته باشد. ازاین‌رو، قطعات سازه گلخانه، از جمله ستون‌ها، کمان‌ها، لولهها و پروفیلها، نقش بسیار ضروری در ایجاد زیربنای مقاوم و کارآمد برای گلخانه‌ها دارند.این مقاله به بررسی انواع قطعات سازه گلخانه و کاربردهای آنها می‌پردازد، تا به کشاورزان، طراحان گلخانه و افراد فعال در این زمینه این امکان را بدهد که سازه‌های خود را با آگاهی کامل انتخاب کرده و یکبار برای همیشه برای تجهیزات اصلی هزینه کنند.
قطعات سازه گلخانه چه اجزایی هستند؟
قطعات سازه گلخانه عناصری اساسی محسوب می‌شوند که به طراحان و گلخانه‌داران این امکان را میدهند تا ساختار محیط کنترل‌شده‌ای را برای پرورش گیاهان ایجاد کنند. این قطعات شامل ستون گلخانه، لولهها، پروفیلها، قوطیها، ناودانها و اتصالات مختلف هستند که هر کدام نقش مهمی در ایجاد سازه مقاوم و کارآمد دارند. به عنوان مثال لوله گالوانیزه گلخانه با انواع مختلف و متناسب با نیازهای سازه طراحی می‌شوند.
پروفیلها نیز به عنوان اجزای اصلی پشتیبانی از گلخانه عمل کرده و استحکام و پایداری سازه را تضمین میکنند. ناودانها به بهبود تهویه گلخانه، توزیع هوا و کاهش دما کمک میکنند. اتصالات نیز نقش حیاتی در تثبیت و اتصال قطعات مختلف سازه به یکدیگر دارند و مقاومت سازه را افزایش میدهند.
تجهیزات ساخت گلخانه به گلخانه‌داران این امکان را میدهند که سازه‌های خود را با دقت بیشتری طراحی و ساخته و بر اساس نیازهای خاص خود بهینه‌سازی نمایند. در کنار تأثیر اصلی این قطعات در ساختار فیزیکی گلخانه، انتخاب و ترکیب صحیح آنها تأثیر قابل توجهی بر بهرهوری و عملکرد کلی گلخانه دارد.
برای مثال، استفاده از لوله گالوانیزه و پروفیل های گلخانه می‌تواند علاوه بر استحکام سازه، به کاهش هدررفت حرارت و بهرهوری انرژی در گلخانه نیز کمک کند. از این رو، توجه به جزئیات مهم از جمله ابعاد، جنس مواد و ترکیبات قطعات سازه گلخانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
انواع قطعات سازه گلخانه و کاربرد آنها
قطعات ساخت گلخانه بسیار متنوع و تخصصی هستند. در این مقاله می‌خواهیم هر کدام از این قطعات را بررسی کنیم و با کاربردهای آنها آشنا شویم:
ستون گلخانه:
ستون‌ها اساسی‌ترین قسمت‌های سازه گلخانه هستند که بار وزن کل ساختار را تحمل میکنند. طراحی مناسب ستون‌ها برای استحکام و پایداری گلخانه بسیار حائز اهمیت است.
سرستون گلخانه:
سرستون‌ها به عنوان قسمت‌های بالایی ستون‌ها عمل میکنند و به تثبیت و پشتیبانی از قسمت‌های بالایی سازه کمک میکنند.
لوله گلخانه:
از لوله و پروفیل گالوانیزه برای ایجاد اجزای سازه از جمله قوس‌ها (کمان‌ها)، اجزای اصلی سازه گلخانه و اتصالات استفاده می‌شود. گالوانیزه کردن لولهها باعث مقاومت به خوردگی و زنگ‌زدگی آنها می‌شود.
ناودانی گلخانه:
ناودانها برای تهویه مناسب داخل گلخانه و توزیع یکنواخت هوا و دما استفاده می‌شوند.
پروفیل‌های خاص گلخانه:
پروفیل‌های خاص برای تقویت سازه و ایجاد قسمت‌های خاصی از گلخانه مانند درب‌ها، پنجره‌ها و سیستم‌های تهویه مورد استفاده قرار میگیرند.
بست و اتصالات گلخانه:
بست و اتصالات برای اتصال قطعات مختلف به یکدیگر استفاده می‌شوند و نقش مهمی در استحکام و پایداری سازه گلخانه ایفا میکنند. این قطعات به‌طورکلی تشکیل‌دهنده سازه گلخانه بوده و در کنار هم باعث ایجاد یک ساختار مقاوم و کارآمد برای کشاورزی گلخانه‌ای می‌شوند.
انواع سرستون در قطعات سازه گلخانه
قطعه‌ای از جنس گالوانیزه با ضخامت 2 تا 3 میلیمتر که در بالاترین بخش ستون گلخانه نصب می‌شود سرستون گلخانه نام دارد. این قطعه با پیچ و مهره گالوانیزه مونتاژ می‌شود. مهم‌ترین قسمت سازه گلخانه که برای اتصال ستون، کمان، ناودان و کراپ بار مورد استفاده قرار می‌گیرد این قسمت است. انواع سرستون گلخانه به‌خوبی نشان از تنوع و کاربردهای مختلف این اجزا در سازه‌های گلخانه دارد. در زیر، جزئیات بیشتری در مورد هر یک از انواع سرستون گلخانه آورده شده‌اند:
-
سرستون یک‌طرفه گلخانه (سرستون جانبی):
این نوع سرستون برای اتصال ستون‌های جانبی سازه گلخانه با یک کمان به کار می‌رود. پایین‌ترین قسمت آن روی ستون و بخش لوله‌ای بالای آن با کمان در تماس است. این سرستون مناسب برای گلخانه‌هایی است که از ساختار کمانی استفاده میکنند.
-
سرستون دوطرفه گلخانه (سرستون میانی):
این سرستون در سازه‌های مرکب یا مولتی اسپن کاربرد دارد و بر روی ستون‌های میانی نصب می‌شود و دارای دو خروجی برای اتصال کمان‌ها و ناودان است. معمولاً در گلخانه‌هایی با دهانه‌های بزرگ استفاده می‌شود که نیاز به استفاده از سازه‌های مولتی اسپن دارند.
تنوع در انواع سرستون‌ها به گلخانه‌داران این امکان را می‌دهد که سازه گلخانه خود را با توجه به نیازهای خاص و شرایط محیطی متناسب با کشاورزی خود طراحی کنند.
انواع لوله گالوانیزه در قطعات سازه گلخانه
لوله گالوانیزه در سازه‌های گلخانه به عنوان یک جزء اساسی به کار می‌رود و در بخش‌های مختلف گلخانه کاربرد دارد. در زیر، کاربردهای اصلی لوله‌های گالوانیزه در سازه‌های گلخانه آورده شده است:
- کمان گلخانه: لوله‌های گالوانیزه به عنوان اجزاء اصلی برای ایجاد کمان‌های گلخانه استفاده می‌شوند. این کمان‌ها به شکل مناسب برای پشتیبانی از پوشش گلخانه و تحمل بار برف و باد طراحی می‌شوند.
- وتر یا کراپ بار گلخانه: لوله‌های گالوانیزه به عنوان وتر یا کراپ بار برای اتصال اجزای مختلف سازه به یکدیگر و ایجاد پایداری و سختی در ساختار گلخانه استفاده می‌شوند.
- اهرم‌های خرپا گلخانه: لوله‌های گالوانیزه برای ایجاد اهرم‌های خرپا بکار می‌روند که ستون‌های گلخانه را به زمین متصل میکنند و پایداری سازه را افزایش میدهند.
- بازو کمان‌های گلخانه: لوله‌های گالوانیزه برای ساخت بازوهای کمان‌های گلخانه استفاده می‌شوند که به پوشش گلخانه کمک میکنند.
- مهاربندهای سقف گلخانه: لوله‌های گالوانیزه برای اتصال و پیچ‌خورد کمان‌ها به ستون‌های سقف گلخانه به کار می‌روند.
- سر اندازهای طولی سقف گلخانه: لوله‌های گالوانیزه به عنوان سر اندازهای طولی برای ایجاد سقف سازه گلخانه مورد استفاده قرار میگیرند.
- بادبند گلخانه: لوله‌های گالوانیزه برای ایجاد بادبندها استفاده می‌شوند که در ساختار گلخانه برای مقاومت در برابر باد عمل میکنند.
- محور پنجره‌های گلخانه: لوله‌های گالوانیزه برای ایجاد محور پنجره‌های گلخانه استفاده می‌شوند.
این کاربردها نشان از تنوع و اهمیت لوله‌های گالوانیزه در سازه‌های گلخانه دارند که به کشاورزان امکان میدهند سازه گلخانه خود را با آگاهی بیشتری طراحی کنند.
انواع پروفیل در قطعات سازه گلخانه
در ادامه جزئیات بیشتری در مورد هر یک از انواع پروفیل گلخانه ذکر کرده‌ایم:
پروفیل لاکینگ گلخانه (لاکینگ کانال):
- کاربرد: برای نگه‌داشتن پوشش نایلونی گلخانه بر روی دیواره‌های بیرونی سازه و درون ناودان میانی.
- ویژگی‌ها: حاوی لاکینگ فنر گلخانه با روکش پلاستیکی UV دار و ضخامت 2 و 2.3 میلیمتر.
پروفیل امگا گلخانه (پروفیل U):
- کاربرد: برای نصب ورق‌های پلی‌کربنات و نایلون بر روی سازه.
- مشخصات: از جنس گالوانیزه با ضخامت 1 تا 1.25 میلیمتر.
پروفیل H گلخانه (پروفیل M):
- کاربرد: برای نگه‌داشتن پلاستیک در راس تاج گلخانه بر روی کمان‌ها و افزایش استحکام آنها.
- ویژگی‌ها: ترکیبی از لاکینگ کانال و پروفیل U، یک طرف آن بر روی سازه نصب می‌شود و طرف دیگر برای فیکس کردن شید گلخانه و توری ضد حشره هم کاربرد دارد.
مشخصات فنی سازه گلخانه
مشخصات فنی قطعات سازه گلخانه، به‌ویژه ستون گلخانه برای اطمینان از استحکام و پایداری سازه در طول زمان بسیار مهم است. در زیر، برخی از مشخصات فنی مرتبط با ستون گلخانه آورده شده‌اند:
- جنس ستون: استفاده از پروفیل فولادی با روکش گالوانیزه جهت مقاومت به زنگ‌زدگی و خوردگی.
- ابعاد پروفیل ستون: ابعاد معمولی پروفیل ستون به‌صورت (80*80) میلیمتر با ضخامت ورق 2 میلیمتر.
- نوع و عمق چاله ستون: چاله ستون برای نصب ستون‌ها با عمق حدود 50 تا 80 سانتیمتر از طریق بتن‌ریزی.
- ارتفاع ستون: ارتفاع ستون‌ها معمولاً بین 3 تا 5.5 متر متغیر است، با ارتفاع های مختلف برای ستون‌های کناری و میانی.
- فاصله بین ستون‌ها: در گلخانه‌های صنعتی، فاصله بین ستون‌ها به‌صورت استاندارد تعیین می‌شود. مثلاً فاصله بین ستون‌های کناری و میانی.
- نحوه نصب: نصب ستون‌ها از طریق بتن‌ریزی در چاله‌های مخصوص و ایجاد پایداری در ساختار.
- ضخامت ورق: ضخامت ورق پروفیل ستون معمولاً حدود 2 میلیمتر است که به مقاومت ستون در برابر فشار و بارهای سنگین کمک میکند.
- توان تحمل بار: محاسبه و ارتقا ستون به‌گونه‌ای که توان تحمل بار به‌خوبی تضمین شود.
مشخصات فنی مهمی که در بالا آورده شده، باید در طراحی و ساخت ستون‌های گلخانه به‌خوبی مدنظر قرار داده شوند تا استحکام، پایداری و عملکرد بهینه سازه تضمین شود.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی انواع سازه‌ها و قطعات مورد استفاده در گلخانه‌ها پرداختیم. سازه‌های گلخانه با استفاده از قطعات مختلف از جمله ستون‌ها، کمان‌ها، لولهها، پروفیلها، ناودانها و اتصالات، یک زیربنای محکم برای پرورش و تولید محصولات در شرایط محیطی کنترل‌شده ایجاد میکنند.
تنوع در انواع سازه‌ها و قطعات گلخانه به گلخانه‌داران این امکان را میدهند که سازه‌های خود را باتوجه‌به نیازهای خاص خود و شرایط محیطی مناسب برای کشت محصولات خود طراحی کنند. استفاده از محصولاتی مانند لوله‌های گالوانیزه و پروفیل‌های خاص به مقاومت سازه در برابر عوامل محیطی مختلف کمک میکند.
